Dầu mỡ phát sinh trong nước thải là một vấn đề cần quan tâm. Đặc biệt là nước thải sinh hoạt có nhà ăn. Việc quản lý dầu mỡ không tốt dẫn tới tắc nghẽn đường ống thoát bên trong công trình và làm ảnh hưởng chung tới thủy lực đường ống của hệ thống ngoài nhà. Nghiêm trọng có thể gây tắc nghẽn đường ống cống. Vì vậy, các loại bể tách dầu mỡ ra đời xử lý tốt hơn nguồn nước thải.
Nguyên lý hoạt động của bể tách dầu mỡ
Lượng dầu mỡ trong nước thải luôn rất lớn. Đối tượng sử dụng chủ yếu, nhà hàng, khách sạn, trung tâm thương mại. Đặc biệt là các cửa hàng thức ăn nhanh, quán ăn, quán nhậu, bếp ăn công nghiệp… Vì thế, cần thiết lập bể tách bể lọc dầu mỡ với nước.
Tùy thuộc vào công năng của công trình, mà bố trí hệ thống tách mỡ khác nhau. Tuy nhiên, để giảm tải lượng mỡ và rác cho các bể tách mỡ tập trung, chúng ta có thể bố trí các bể tách dầu mỡ nhỏ ở không gian bếp. Hoặc các vị trí phát sinh dầu mỡ đầu tiên.
Nguyên lý hoạt động của bể tách dầu mỡ khá đơn giản. Khối lượng riêng của dầu mỡ sẽ nhỏ hơn nước. Vì thế dầu mỡ sẽ nổi lên trên. Cách làm ở đây chính là làm thế nào cho nước thải qua một bên và dầu mỡ. Tạp chất được lọc qua một bên để đem đi xử lý.
Cấu tạo bể tách dầu mỡ
Bể tách dầu mỡ thông dụng thường chia thành 3 ngăn:
Ngăn thứ 1: Lọc rác và mỡ có kích thước lớn
Tại đây, rác thải và dầu mỡ có kích thước lớn được giữ lại giỏ lọc. Ngăn thứ 1 ngoài chức năng thu rác. Ngoài ra, chúng còn có chức năng điều hòa dòng chảy, tránh gây tắc nghẽn đường ống.
Ngăn thứ 2: Bẫy mỡ
Thực hiện chức năng tách dầu mỡ. Do lưu lượng đã được ổn định nhờ ngăn thứ nhất. Ngăn thứ 2 này được thiết kế hạn chế sự xáo trộn của dòng nước. Qua đó, mỡ nổi lên bề mặt của ngăn. Nước thải còn lại tiếp tục chảy qua ngăn tiếp theo. Mỡ nổi lên được vớt ra ngoài tại ngăn này. Tại đây, thường được thiết kế vách để hướng dòng tách mỡ và nước thành 2 phần riêng biệt.
Ngăn thứ 3: Ngăn thu mỡ thừa
Đây là ngăn trung chuyển. Nước từ ngăn được đầu nối ra đường ống thoát nước chung với nguồn nước thải thông thường khác. Thực tế, các hãng sản xuất hay cơ sở gia công có thế có cấu tạo riêng cho ngăn thứ 3 này. Chỉ với vài bước cơ bản tự động với 3 ngăn trong bể tách sẽ giúp dầu mỡ được loại bỏ khỏi nước thải.
Phân loại bể tách dầu mỡ trong công trình
Có nhiều cách phân loại bể tách dầu mỡ khác nhau. Dưới đây, một số cách bạn có thể tham khảo:
Theo quy mô hoặc công suất nước thải tiếp nhận
Thông thường bể tách dầu mỡ được tách làm 2 loại. Loại nhỏ đặt dưới các chậu rửa. Loại tập trung đặt dưới các tòa nhà lớn có bếp ăn hay nhà hàng bên trong.
Bể tách dầu mỡ cục bộ: đặt riêng dưới các bồn rửa của nhà ăn. Lý tưởng nhất là mỗi chậu rửa 1 bể tách dầu. Thực tế, khi bố trí mặt bằng, nếu gọn và đảm bảo độ dốc thoát nước từ chậu rửa về bể tách mỡ thì người ta có thể gom các chậu rửa thoát dung vào 1 bể tách mỡ.
Bể tách tập trung: Bể này thường đặt dưới trẹt, chỗ thuận tiện để vận hành, thao tác khi hút mỡ. Thường là các vị trí khuất, gần trục đứng thoát nước xuống để giảm chiều dài ống – hạn chế tắc nghẽn, đóng mỡ trên đường ống. Khi này bể tách mỡ được xây có kích thước lớn, thường đặt ngầm để tiết kiệm không gian và dễ vận hành hút mỡ định kỳ.
Như vậy, muốn tách được mỡ bài bản trong 1 công trình bạn cần phải 1 thiết bị tách mỡ và 1 bể tách mỡ. Nước sau khi đi qua hệ thống này sẽ được chảy về hệ thống xử lý nước thải khu vực.
Phân loại theo công năng giải pháp kỹ thuật
Ngoài việc phân loại theo vật liệu làm như inox, composite, nhựa PVC hay các bể ngầm là composite, bê tông cốt thép hay xây gạch. Bể còn được phân loại theo chức năng vận hành.
Với những bể tách mỡ nhỏ đặt dưới các bồn rửa thì cần vệ sinh lấy rác và vớt mỡ hàng ngày. Với các bể tách mỡ tập trung của mỗi công trình thì tùy theo thông số thiết kế ban đầu mà thời gian hút mỡ có thể 1-4 tuần/ lần. Với các thiết bị tách mỡ đặt nổi thì thị trường có những loại có cơ chế vớt mỡ tự động dựa trên cơ chế thủy lực. Việc có thêm tiện ích tự động này giúp giảm nhân công.
Kết luận
Trên đây là tổng quan về nguyên lý và ứng dụng của bể tách mỡ trong công trình nói chung. Thực tế từng ngành trong nước thải có tính chất phát sinh mỡ khác nhau và bể tách mỡ cũng tùy chỉnh cho phù hợp.